Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) uzmanlarınca yayınlanan bir çalışmada, Türkiye'de iklim değişikliği ile gıda enflasyonu arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu çalışmanın hem ülkemiz hem de Mersin yaş meyve ve sebze sektörü açısından iyi analiz edilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Çalışmada, Meteoroloji verilerine göre, 2020 sonrası dönemde sonbahar ve kış aylarının daha ılıman, ilkbahar ve yaz aylarının ise çok daha sıcak geçtiği ve yağış miktarının genel olarak azaldığı vurgulanmaktadır. Bu durumun, gerek ürün verimi gerekse üretim maliyeti kanalıyla gıda fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir baskı yarattığı belirtilmektedir. Özellikle, ülkemizin önde gelen meyve ve sebze üreticisi olan Mersin, Adana, Antalya, Hatay ve Muğla illerinde yaşanan ciddi kuraklıkların sebze ve meyve üretimini olumsuz etkilediği ifade edilmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bu beş il Türkiye'nin meyve üretiminin yüzde 43'ünü, sebze üretiminin ise yüzde 30'unu gerçekleştirmektedir. Ülkemizin yaş meyve ihracatının yüzde 51'i ve yaş sebze ihracatının yüzde 70'i de bu beş il tarafından yapılmaktadır.

Mersin özelinde bakıldığında, Mersin yüzde 13’lük bir pay ile Türkiye meyve üretiminde 1. sırada yer almaktadır. Diğer yandan, yüzde 7’lik oran ile sebze üretiminde 3. sıradadır. Ayrıca, Mersin yüzde 27’lik pay ile ülkemizin yaş meyve ve sebze ihracatında da ilk sırada bulunmaktadır.

Yaş Meyve ve Sebzede Geleceği Bugünden Planlamalıyız

Uluslararası araştırma kuruluşu Climate Central tarafından yayınlanan İklim Değişim Endeksi (CSI) raporuna göre, Türkiye bu yaz, 1970’ten bu yana en sıcak yaz mevsimini yaşamıştır. Ayrıca, yapılan bilimsel araştırmalar gerekli önlemler alınmadığı takdirde 2050 yılına kadar küresel ısınmanın bugüne kıyasla çok daha olumsuz etkiler yaratacağını ortaya koymaktadır.

Bu gelişmeler doğrultusunda, yaş meyve ve sebze sektöründe önümüzdeki yıllara yönelik bir yol haritasını bugünden belirlememiz gerektiği kanısındayım. Örneğin, tarımsal üretimin planlanmasında stratejik ürünler olarak hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar yer almaktadır. Ancak mevcut aşamada yaş meyve ve sebze üretimi ile ilgili bir karar bulunmamaktadır. Plansız fazla ekimin gerçekleştiği yıllarda, tarlada veya bahçede kalan ürünler hem üreticilere hem de Türkiye ekonomisine zarar vermiştir. Bu nedenle, meyve ve sebze ürünleri için de tarımsal üretim planlamasının yapılması gerektiğini düşünüyorum.

Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye, Dünya sebze üretiminde 4. ve meyve üretiminde 6. sırada yer alıyor. Mersin ise ülkemize bu konumu kazandıran illerin başında gelmektedir. Kısa, orta ve uzun vadeli doğru politikalar belirlenmez ise TCMB çalışmasında belirtildiği üzere, gelecekte iklim değişikliğinin yaş meyve ve sebze üretimi, maliyeti ve fiyatları üzerinde çok daha olumsuz etkileri olacağı açıktır. Devletimizden beklentimiz ülkemizin ve ilimizin böylesine baskın olduğu sektörümüz için sektör bileşenleri ile istişare içerisinde gerekli önlemlerin bugünden alınmasıdır.